🌏 Region(s): Ryukyu (Okinawa)
ちみたちゅん【積み立ちゅん・積立ちゅん】 : chimitachun | define meaning
chimitachun
Pronunciation: [t͡ɕimitat͡ɕuŋ̍]
Definition
Verb
- To accumulate
Etymology
Cognate with standard Japanese つみたてる【積み立てる・積立てる】 tsumitateru "to accumulate".
Historical attestations
- 沖縄語典 Okinawa goten (Okinawan language dictionary) (1896), by Masayo Nakamoto, records "「つィみたちゆん」積立(ツミタツ)".
Spelling
| Orthography | Form |
|---|---|
| Kanji | 積み立ちゅん 積立ちゅん |
| Kana | ちみたちゅん |
| Romanization | chimitachun |
| Pronunciation (IPA) | [t͡ɕimitat͡ɕuŋ̍] |
Verb Paradigm
|
|
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative Perfective |
|
Indicative |
PRED |
chimitachun |
chimitacchan |
chimitatan |
chimitatantan |
|
ATT |
chimitachuru |
chimitaccharu |
|||
|
Progressive |
PRED |
chimitacchoon |
chimitacchootan |
chimitaccheewuran |
chimitaccheewurantan |
|
ATT |
chimitacchooru |
chimitacchootaru |
|||
|
Causative |
PRED |
chimitatasun |
chimitatachan |
chimitatasan |
chimitatasantan |
|
ATT |
chimitatasuru |
chimitatacharu |
|||
|
Passive and Potential |
PRED |
chimitatariyun, |
chimitataritan, |
chimitatariran, |
chimitatarirantan, |
|
ATT |
chimitatariyuru, |
chimitataritaru, |
|||
|
Causative-Passive |
PRED |
chimitatasariyun, |
chimitatasaritan |
chimitatasariran |
chimitatasarirantan |
|
ATT |
chimitanasariyuru, |
chimitanasariraru |
|||
|
Intransitivizing resultative (For transitive verbs only) |
PRED |
chimitaccheen |
chimitaccheetan |
chimitaccheeneen |
chimitaccheeneentan |
|
ATT |
chimitaccheeru |
chimitaccheetaru |
|||
|
Preparatory |
PRED |
chimitacchoochun |
chimitacchoochan |
chimitaccheeukan |
chimitaccheeukantan |
|
ATT |
chimitacchoochuru |
chimitacchoocharu |
|
Form |
Construction |
|
Root |
chimitat- |
|
Dictionary |
chimitachun |
|
Attributive or Adnominal |
chimitachuru |
|
Apocopated (indicative imperfective) |
chimitachu- |
|
Adverbial |
chimitachi |
|
Volitional-Presumptive |
chimitata |
|
Conjunctive |
chimitacchi |
|
Representative |
chimitacchai |
|
Imperative |
chimitati, |
|
Conditional |
chimitatee |
|
Form |
Construction |
|
Conjecture |
chimitachuru haji |
|
So as to... |
chimitachuru gutu |
|
Before... |
chimitachuru mee |
|
While... |
chimitachuru qweeda, chimitachuru-qweema |
|
Purpose |
chimitachuru tami ni |
|
Form |
Construction |
|
Request |
chimitacchi-kwimisooree |
|
Benefactive |
chimitacchi-kwiin |
|
Completive |
chimitacchi-neen |
|
Concessive conditional |
chimitacchi-n |
|
After... |
chimitacchi-kara |
|
After... |
chimitacchi-atu |
|
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
|
Desiderative |
PRED |
chimitachi-busan |
chimitachi-busantan |
chimitachi-bushikoo neen, chimitachi-bushikoo neeran |
chimitachi-bushikoo neentan, chimitachi-bushikoo neerantan |
|
ATT |
chimitachi-busaru |
chimitachi-busataru |
|||
|
Easy to... |
PRED |
chimitachi-yassan |
chimitachi-yassantan |
chimitachi-yashikoo neen, chimitachi-yashikoo neeran |
chimitachi-yashikoo neentan, chimitachi-yashikoo neerantan |
|
ATT |
chimitachi-yassaru |
chimitachi-yassataru |
|||
|
Hard to... |
PRED |
chimitachi-gurisan |
chimitachi-gurisantan |
chimitachi-gurikoo neen, chimitachi-gurikoo neeran |
chimitachi-gurikoo neentan, chimitachi-gurikoo neerantan |
|
ATT |
chimitachi-gurisaru |
chimitachi-gurisataru |
|
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
|
Exalting |
PRED |
chimitachi-misheen |
chimitachi-misheentan |
chimitachi-misooran |
chimitachi-misoorantan |
|
ATT |
chimitachi-misheeru |
chimitachi-misheetaru, |
|
Form |
Construction |
|
While (simultaneously)... |
chimitachi-gachii |
|
Form |
Construction |
|
Reported past |
chimitachu-tan |
|
Nominalizing |
chimitachu-shi |
|
Concessive |
chimitachu-shiga |
|
Cause-effect |
chimitachu-kutu |
|
Prohibitive |
chimitachu-na |
|
Provisional conditional |
chimitachu-raa |
|
Questions |
chimitachu-ga |
|
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
|
Polite |
PRED |
chimitatabiyun, |
chimitatabitan |
chimitatabiran |
chimitatabirantan |
|
ATT |
chimitatabiyuru, |
chimitatabitaru |
|||
|
Polar questions |
PRED |
chimitachumi |
chimitacchii |
chimitatani |
chimitatantii |
Verb paradigms are based off several sources including, but not limited to:
- Funatsu, Yoshiaki. (1988). 美しい沖縄の方言①. [Utsukushii Okinawa no kotoba 1]. ISBN4-905784-19-0.
- Sakihara, Mitsugu. (2006). Okinawan-English Wordbook. University of Hawai'i Press, Honolulu. ISBN: 0824831020.
- Shizato, Rumiko and Iwasaki, Shoichi. (2024). Basic Okinawan: From Conversation to Grammar. University of Hawai'i Press, Honolulu. ISBN: 9780824893651.
意味:つみたてる【積み立てる・積立てる】