🌏 Region(s): Ryukyu (Okinawa)
かちゅん【勝ちゅん・克ちゅん・贏ちゅん】 : kachun | define meaning
kachun
Pronunciation: [kat͡ɕuŋ̍]
Definition
Verb
- To win; to be victorious
- To be second to none; to be a cut above; to be proficient; to be unrivaled
Etymology
Cognate with standard Japanese かつ【勝つ・克つ・贏つ】 katsu "to win".
Spelling
| Orthography | Form |
|---|---|
| Kanji | 勝ちゅん 克ちゅん 贏ちゅん |
| Kana | かちゅん |
| Romanization | kachun |
| Pronunciation (IPA) | [kat͡ɕuŋ̍] |
Verb Paradigm
|
|
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative Perfective |
|
Indicative |
PRED |
kachun |
kacchan |
katan |
katantan |
|
ATT |
kachuru |
kaccharu |
|||
|
Progressive |
PRED |
kacchoon |
kacchootan |
kaccheewuran |
kaccheewurantan |
|
ATT |
kacchooru |
kacchootaru |
|||
|
Causative |
PRED |
katasun |
katachan |
katasan |
katasantan |
|
ATT |
katasuru |
katacharu |
|||
|
Passive and Potential |
PRED |
katariyun, |
kataritan, |
katariran, |
katarirantan, |
|
ATT |
katariyuru, |
kataritaru, |
|||
|
Causative-Passive |
PRED |
katasariyun, |
katasaritan |
katasariran |
katasarirantan |
|
ATT |
kanasariyuru, |
kanasariraru |
|||
|
Intransitivizing resultative (For transitive verbs only) |
PRED |
kaccheen |
kaccheetan |
kaccheeneen |
kaccheeneentan |
|
ATT |
kaccheeru |
kaccheetaru |
|||
|
Preparatory |
PRED |
kacchoochun |
kacchoochan |
kaccheeukan |
kaccheeukantan |
|
ATT |
kacchoochuru |
kacchoocharu |
|
Form |
Construction |
|
Root |
kat- |
|
Dictionary |
kachun |
|
Attributive or Adnominal |
kachuru |
|
Apocopated (indicative imperfective) |
kachu- |
|
Adverbial |
kachi |
|
Volitional-Presumptive |
kata |
|
Conjunctive |
kacchi |
|
Representative |
kacchai |
|
Imperative |
kati, |
|
Conditional |
katee |
|
Form |
Construction |
|
Conjecture |
kachuru haji |
|
So as to... |
kachuru gutu |
|
Before... |
kachuru mee |
|
While... |
kachuru qweeda, kachuru-qweema |
|
Purpose |
kachuru tami ni |
|
Form |
Construction |
|
Request |
kacchi-kwimisooree |
|
Benefactive |
kacchi-kwiin |
|
Completive |
kacchi-neen |
|
Concessive conditional |
kacchi-n |
|
After... |
kacchi-kara |
|
After... |
kacchi-atu |
|
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
|
Desiderative |
PRED |
kachi-busan |
kachi-busantan |
kachi-bushikoo neen, kachi-bushikoo neeran |
kachi-bushikoo neentan, kachi-bushikoo neerantan |
|
ATT |
kachi-busaru |
kachi-busataru |
|||
|
Easy to... |
PRED |
kachi-yassan |
kachi-yassantan |
kachi-yashikoo neen, kachi-yashikoo neeran |
kachi-yashikoo neentan, kachi-yashikoo neerantan |
|
ATT |
kachi-yassaru |
kachi-yassataru |
|||
|
Hard to... |
PRED |
kachi-gurisan |
kachi-gurisantan |
kachi-gurikoo neen, kachi-gurikoo neeran |
kachi-gurikoo neentan, kachi-gurikoo neerantan |
|
ATT |
kachi-gurisaru |
kachi-gurisataru |
|
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
|
Exalting |
PRED |
kachi-misheen |
kachi-misheentan |
kachi-misooran |
kachi-misoorantan |
|
ATT |
kachi-misheeru |
kachi-misheetaru, |
|
Form |
Construction |
|
While (simultaneously)... |
kachi-gachii |
|
Form |
Construction |
|
Reported past |
kachu-tan |
|
Nominalizing |
kachu-shi |
|
Concessive |
kachu-shiga |
|
Cause-effect |
kachu-kutu |
|
Prohibitive |
kachu-na |
|
Provisional conditional |
kachu-raa |
|
Questions |
kachu-ga |
|
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
|
Polite |
PRED |
katabiyun, |
katabitan |
katabiran |
katabirantan |
|
ATT |
katabiyuru, |
katabitaru |
|||
|
Polar questions |
PRED |
kachumi |
kacchii |
katani |
katantii |
Verb paradigms are based off several sources including, but not limited to:
- Funatsu, Yoshiaki. (1988). 美しい沖縄の方言①. [Utsukushii Okinawa no kotoba 1]. ISBN4-905784-19-0.
- Sakihara, Mitsugu. (2006). Okinawan-English Wordbook. University of Hawai'i Press, Honolulu. ISBN: 0824831020.
- Shizato, Rumiko and Iwasaki, Shoichi. (2024). Basic Okinawan: From Conversation to Grammar. University of Hawai'i Press, Honolulu. ISBN: 9780824893651.
意味:かつ【勝つ・克つ・贏つ】、すぐれる【優れる・勝れる・傑れる】