🌏 Region(s): Ryukyu (Okinawa)
ちりーん【切りーん】 : chiriin | define meaning
chiriin
Pronunciation: [t͡ɕiɾijuŋ̍]
Definition
Verb
- To be cut; to be severed; to be cut off
- To break; to snap; to tear
- To be sharp; to cut well
Etymology
Cognate with standard Japanese きれる【切れる】 kireru "to be cut".
Historical Ryukyuan attestations
- Vocabulary of the language spoken at the Great Loo-Choo Island, in the Japan Sea (1818), by Herbert John Clifford, records "Broke. Oótee, or Chírreetee" and "Sharp. Aka, or chírraring?".
Spelling
| Orthography | Form |
|---|---|
| Kanji | 切りーん |
| Kana | ちりーん |
| Romanization | chiriin |
| Pronunciation (IPA) | [t͡ɕiɾijuŋ̍] |
Verb Paradigm
|
|
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative Perfective |
|
Indicative |
PRED |
chiriyun, chiriin |
chiritan |
chiriran |
chirirantan |
|
ATT |
chiriyuru, chiriiru |
chiritaru |
|||
|
Progressive |
PRED |
chiritoon |
chiritootan |
chiriteewuran |
chiriteewurantan |
|
ATT |
chiritooru |
chiritootaru |
|||
|
Causative |
PRED |
chirirasun |
chirirachan |
chirirasan |
chirirasantan |
|
ATT |
chirirasuru |
chiriracharu |
|||
|
Passive and Potential |
PRED |
chirirariyun, |
chiriraritan, |
chirirariran, |
chirirarirantan, |
|
ATT |
chirirariyuru, |
chiriraritaru, |
|||
|
Causative-Passive |
PRED |
chirirasariyun, |
chirirasaritan |
chirirasariran |
chirirasarirantan |
|
ATT |
chirirasariyuru, |
chirirasariraru |
|||
|
Intransitivizing resultative (For transitive verbs only) |
PRED |
chiriteen |
chiriteetan |
chiriteeneen |
chiriteeneentan |
|
ATT |
chiriteeru |
chiriteetaru |
|||
|
Preparatory |
PRED |
chiritoochun |
chiritoochan |
chiriteeukan |
chiriteeukantan |
|
ATT |
chiritoochuru |
chiritoocharu |
|
Form |
Construction |
|
Root |
chirir- |
|
Dictionary |
chiriyun, chiriin |
|
Attributive or Adnominal |
chiriyuru, chiriiru |
|
Apocopated (indicative imperfective) |
chiriyu-, chirii- |
|
Adverbial |
chirii |
|
Volitional-Presumptive |
chirira |
|
Conjunctive |
chiriti |
|
Representative |
chiritai |
|
Imperative |
chiriri, |
|
Conditional |
chiriree |
|
Form |
Construction |
|
Conjecture |
chiriyuru haji, chiriiru haji |
|
So as to... |
chiriyuru gutu, chiriiru gutu |
|
Before... |
chiriyuru mee, chiriiru mee |
|
While... |
chiriyuru qweeda, chiriyuru-qweema, chiriiru qweeda, chiriiru-qweema |
|
Purpose |
chiriyuru tami ni, chiriiru tami ni |
|
Form |
Construction |
|
Request |
chiriti-kwimisooree |
|
Benefactive |
chiriti-kwiin |
|
Completive |
chiriti-neen |
|
Concessive conditional |
chiriti-n |
|
After... |
chiriti-kara |
|
After... |
chiriti-atu |
|
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
|
Desiderative |
PRED |
chirii-busan |
chirii-busantan |
chirii-bushikoo neen, chirii-bushikoo neeran |
chirii-bushikoo neentan, chirii-bushikoo neerantan |
|
ATT |
chirii-busaru |
chirii-busataru |
|||
|
Easy to... |
PRED |
chirii-yassan |
chirii-yassantan |
chirii-yashikoo neen, chirii-yashikoo neeran |
chirii-yashikoo neentan, chirii-yashikoo neerantan |
|
ATT |
chirii-yassaru |
chirii-yassataru |
|||
|
Hard to... |
PRED |
chirii-gurisan |
chirii-gurisantan |
chirii-gurikoo neen, chirii-gurikoo neeran |
chirii-gurikoo neentan, chirii-gurikoo neerantan |
|
ATT |
chirii-gurisaru |
chirii-gurisataru |
|
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
|
Exalting |
PRED |
chirii-misheen, chiri-misheen |
chirii-misheentan, chiri-misheentan |
chirii-misooran, chiri-misooran |
chirii-misoorantan, chiri-misoorantan |
|
ATT |
chirii-misheeru, chiri-misheeru |
chirii-misheetaru, chiri-misheetaru, chirii-misoocharu, chiri-misoocharu |
|
Form |
Construction |
|
While (simultaneously)... |
chirii-gachii |
|
Form |
Construction |
|
Reported past |
chiriyu-tan, chirii-tan |
|
Nominalizing |
chiriyu-shi, chirii-shi |
|
Concessive |
chiriyu-shiga, chirii-shiga |
|
Cause-effect |
chiriyu-kutu, chirii-kutu |
|
Prohibitive |
chiriyu-na, chirii-na |
|
Provisional conditional |
chiriyu-ra chirii-ra |
|
Questions |
chiriyu-ga, chirii-ga |
|
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
|
Polite |
PRED |
chiriyabiyun, chiriibiyun, |
chiriyabitan, chiriibitan |
chiriyabiran, chiriibiran |
chiriyabirantan, chiriibirantan |
|
ATT |
chiriyabiyuru, chiriibiyuru, |
chiriyabitaru, chiriibitaru |
|||
|
Polar questions |
PRED |
chiriyumi, chiriimi |
chiritii |
chirirani |
chirirantii |
Verb paradigms are based off several sources including, but not limited to:
- Funatsu, Yoshiaki. (1988). 美しい沖縄の方言①. [Utsukushii Okinawa no kotoba 1]. ISBN4-905784-19-0.
- Sakihara, Mitsugu. (2006). Okinawan-English Wordbook. University of Hawai'i Press, Honolulu. ISBN: 0824831020.
- Shizato, Rumiko and Iwasaki, Shoichi. (2024). Basic Okinawan: From Conversation to Grammar. University of Hawai'i Press, Honolulu. ISBN: 9780824893651.
意味:きれる【切れる】